prijava
SARAJEVO, 15. oktobra (FENA) -Vijeće za štampu i online medije u Bosni i Hercegovini nedavno je štampalo brošuru Kodeksa za štampu i online medije u BiH, sa Uputama za slanje žalbi na pisanje štampe i online medija.
Ovo je prvi put da neko od samoregulacijskih tijela na zapadnom Balkanu i u jugoistočnoj Evropi štampa Kodeks na Brajevom pismu.
Direktorica programa Vijeća za štampu Ljiljana Zurovac u razgovoru za Fenu ističe da je potreba za tim kodeksom, koji je namjenski štampan za slijepe i slabovidne osobe, prepoznata tokom radionica i seminara koji su im bili namijenjeni, a na kojima se govorilo o medijima i medijskom načinu izvještavanja o toj populaciji.
- Time se građanima oštećenog vida daje se mogućnost da ravnopravno s drugim građanima steknu uvid u svoja prava i tehnike koji im stoje na raspolaganju u Vijeću za štampu, kada se radi o kršenju njihovih ljudskih prava, privatnosti ili se na bilo koji način pogrešno i netačno o njima izvještava - naglasila je Zurovac.
Zurovac smatra da bi taj kodeks mogao puno da pomogne slijepim i slabovidnim osobama koje su često tema u medijima, a takva izvještavanja su često pogrešna i neprofesionalna.
- Tim više što se o građanima sa oštećenim vidom piše uglavnom u incidentnim situacijama ili povodom određenih datuma, i tim povodom se uglavnom potencira sama sljepoća ili slabovidnost, dok su druge kvalitete osobe o kojoj se piše skoro zanemarene ili potpuno isključene - kazala je Zurovac.
Ona također ističe da distribucijom brošure među slijepim i slabovidnim građanima može se postići da blagovremeno i na pravi način steknu informacije koje će im kod eventualnih pogrešaka, stereotipnog, diskriminacijskog ili senzacionalističkog pisanja štampe, pomoći da reagiraju i koriguju novinarske pogreške, koje se događaju i nenamjerno, iz neznanja na koji način pisati o toj populaciji.
Govoreći o medijima koji bi bili više okrenuti populaciji slijepih i slabovidnih osoba te većoj potrebi za štampanim medijima, Zurovac kaže da su online komunikacija i tehnološke mogućnosti olakšale pristupnost izvorima informiranja za slijepe i slabovidne osobe.
Međutim, pristup novinama, magazinima, također i knjigama i udžbenicima, u printanoj formi još je dobrim dijelom onemogućen.
- Nije tu samo pitanje mogućnosti da se informira putem štampe, već je pitanje jednakopravnosti sa drugim građanima i ostvarenja ljudskih prava da se bude pravovremeno informiran i da se ima slobodni pristup svim izvorima informacija i svim informacijama, a ne samo selekciji tekstova koji se distribuiraju u audio formi - navodi Zurovac.
Ona je također citirala i kolegu novinara Željka Bajića, koji je i iz profesionalnog i osobnog aspekta slabovidne osobe, rekao o štampanju Kodeksa na Brajevom pismu da je plemenita odluka Vijeća za štampu da Kodeks učini pristupačnim u Brajevom formatu, a ne kao zvučno izdanje na CD-u iMP3 formatu, doprinoseći time propagiranju jedinog autentičnog pisma pristupačnog slijepim osobama.
-U eri digitalizacije Brajevom pismu prijeti totalna marginalizacija ili možda i nestanak, a valja znati, slijepa osoba će ostati nepismena u doslovnom smislu ukoliko ne poznaje i ne koristi pismo što ga je prije dva vijeka osmislio Louis Braille. Nažalost, takav negativan trend je uočljiv kod mlađe populacije slijepih i slabovidnih osoba. Zato, vrijedi poraditi na tome da brošura dospije do svakog, naročito do mladih korisnika Brajevog pisma u BiH - dodala Zurovac citirajući Bajića.
Govoreći o značaju navedenog kodeksa Zurovac kaže da zbog univerzalnosti pristupa temi medijskih prava i sloboda, brošura sigurno može biti od koristi svima onima koji govore i čitaju srodne južnoslovenske jezike, dodavši da brošuru treba propagirati i putem biblioteka za slijepe, kao i kroz udruženja slijepih širom regiona.
Kodeks za štampu i online medije u BiH štampan je u štampariji Udruženja „Lotos“ u Tuzli, a podršku štampanju dali su Fondacija za Izdavaštvo Sarajevo, NED i UNESCO/EC.
(FENA) E. F.
