prijava
SARAJEVO, 7. juna (FENA) - U toku je višednevna manifestacija obilježavanja 450 godina od izgradnje Husein-pašine džamije u Pljevljima u Crnoj Gori, jednog od najmonumentalnijih sakralnih objekata na Balkanu.
Kako su javili crnogorski mediji, manifestacija je dostojna ovog jedinstvenog kulturno-istorijskog i vjerskog objekta.
Obilježavanje jubileja počelo je praktično prvog dana Ramazanskog bajrama, direktnim prijenosom Bajram namaza iz te džamije u državnom televizijskom programu.
Akademija povodom 450. godišnjice i naučni skup "Husein-paša i njegove zadužbine" planiran je za naredna dva dana, kada će referate izložiti eminentni naučnici iz regiona, među njima iz Bosne i Hercegovine.
Prethodno će biti održana izložba detalja - minijatura iz rukopisnog Kur'ana od 1579. godine, zatim ćilima koji je Husein-paša darivao iz Misira za pokrivku džamijskog poda, kao i posebne relikvije za koju se vjeruje da je dlaka iz brade Poslanika Muhameda a.s. Ta rijetkost izlagana je dosad u džamiji samo u 27. noći ramazana.
Planirana je i promocija poštanske marke koju je kompanija Pošte Crne Gore dala štampati namjenski za 450. godišnjicu.
Na manifestaciju su pozvani predstavnici Vlade Crne Gore, diplomatskog kora, gradske uprave, vjerskih konfesija, umjetnici i drugi gosti.
Ova građevina zadužbina je Husein-paše Boljanića iz okoline Pljevalja, nekadašnjeg visokopozicioniranog dužnosnika u osmanskoj državi, namjesnika u Misiru u jednom periodu. Građena je 1569. godine, kada je on, na vrhuncu moći, zaželio da ostavi spomen zavičaju.
Sadašnji glavni imam Samir ef. Kadribašić kaže da je najmonumentalniji objekat te vrste u Crnoj Gori, možda u regionu i šire. Tipičnog je osmanskog graditeljskog tipa, s najvišim kamenim minaretom na Balkanu, visokim 42 metra.
Putopisac Evlija Čelebija uporedio je pašinu zadužbinu u Pljevljima sa carskim džamijama. Piše i o hasuri iz Misira na džamijskom podu. Iako je Evlija boravio u Taslidži mnogo decenija po gradnji, za tu prostirku kaže da je neobično očuvana i svježa. U njegovom tipičnom arhaičnom izrazu, poželio je da ostane takva još stotinama godina.
Prostirka je zaista trajala u džamiji vijekovima potom.
Iz crnogorskog preduzeća Pošte, povodom ovogodišnjeg štampanja poštanske marke s izgledom Husein-pašine građevine, također su podsjetili čija je ona zadužbina i dodali da je arhitekta mimar Hajrudin, a da su građevinske radove izveli dubrovački majstori. Zbog arhitektonskog sklada, ubraja se u najvrednije sakralne objekte orijentalno-islamske kulture na prostorima Balkana, naveli su iz te kompanije.
Pozicionirana je u srcu čaršije kao najistaknutiji dio elegantnog kompleksa sa šadrvanom i sahat-kulom, vitkim minaretom i umjetnički izrađenim kamenim stalaktitima na šerefetu.
O tome ko je tačno arhitekta, nije sačuvan pisani dokument, ali novija istraživanja istočne i zapadne provenijencije su na tragu da je to bio mimar Hajrudin iz škole velikog osmanskog arhitekte Sinana.
Kako su Pljevlja, nekadašnja Taslidža, bila u jednom periodu sjedište Hercegovačkog sandžaka, a džamija nastala nedugo po gradnji Starog mosta u Mostaru, ljubitelji umjetnosti 'prepoznaju' ili barem žele vjerovati da je riječ o istom graditeljskom rukopisu zbog načina na koji su kod obje građevine, iako su različite namjene, postignuti sklad i elegancija u prostoru.
(FENA) M. L.
